Her yıl farklı tarihlerde gerçekleşen Ay tutulması 2016’da ne zaman gerçekleşecek? Çıplak gözle görülebilecek mi? Ay tutulması her yıl oluyor mu? Ay tutulması nedir? Türleri nelerdir? Hangi koşullarda tutulma meydana gelir? Ay Tutulması ayrıntılı bilgiye sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
Ay, kendi yörüngesinde dolanırken, kimi zaman Dünya’nın gölgesine girer. Buna Ay tutulması denir.
Dünya ve Ay, diğer gezegenler gibi Güneş’ten aldıkları ışınları yansıtarak kendilerini gösterirler. Ay, Dünya çevresinde; Dünya, Ay ile birlikte Güneş çevresinde yörünge hareketlerini yaparken Güneş’e dönük yüzleri aydınlık, öbür yüzleri karanlıktır ve karanlık tarafta uzayda birer gölge konisi oluştururlar. Ay, Dünya’nın gölge konisine girdiğinde Ay tutulması, Ay’ın gölge konisi Yer üzerine düştüğünde ise Güneş tutulması meydana gelir.
Ay tutulması, dolunay zamanında ve Ay’ın düğüm noktalarına yakın olması durumunda meydana gelir. Ay’ın, Dünya’nın gölgesine girmesi ile Güneş’ten aldığı parlaklığı kaybetmesi neticesinde görülür. Güneş, karşı düğüm noktasında veya ona yakın olmalıdır. Bu şartlar altında Dünya’nın gölgesi Ay’a düşer. Bu 42.000.000.000 km uzanan gölge konisi Ay’ın uzaklığından yaklaşık 8800 km geniştir. Ay, saatte 3456 km hareket ettiği için ortalama Ay tutulmasının zamanı yaklaşık 40 dakika ile bir saat arasında değişir. Ay tutulması, yeryüzünün Ay’ın ufuk çizgisinin üzerinde olduğu herhangi bir bölgesinden gözlenebilir. Ay’a karşı olan Dünya yüzeyine çarpan Güneş ışınları Dünya’nın atmosferi tarafından kırıldığı için, Ay tutulmasında Ay, tamamen kaybolmaz. Dünya etrafında kırılan ışıklarda mavi renk yutulduğu ve kırmızı renk yansıtıldığı için, Dünya’nın gölgesi kırmızı renkte görülür. Bu güçsüz ışık kalıntıları görünürlüğü mahallî atmosferik şartlara bağlı olarak Ay’ı tuhaf bir bakır renginde ortaya çıkarır.
Dünya, Ay ve Güneş’in bazı değişik durumları kısmi Ay tutulmasını sağlar. Bu durumlarda Ay’ın üzerine Dünya’nın tam gölgesi değil, kısmi gölgesi düşer.
Ay tutulması genellikle yılda iki kere ortaya çıkar. Bazı özel durumlarda Ay tutulmasının hiç ortaya çıkmadığı veya üç defa ortaya çıktığı da olabilir.
Ne Zaman Olur?
Her yıl farklı tarihlerde gerçekleşen Ay tutulması, geçtiğimiz yıl 4 Nisan ve 28 Eylül tarihlerinde meydana geldi. 2016 yılının ilk Ay tutulması ise, halkalı tutulma biçiminde 23 Mart tarihinde meydana gelecek. 2016’nın ikinci tutulması ise 16 Eylül tarihinde gerçekleşecek.
Ay tutulması sadece, Ay dolunay evresindeyken Dünya’nın gölgesinin bir kısmından geçerse gerçekleşir. Dünya’nın gölgesi birbiri içine geçmiş iki huni benzeri bileşenden oluşur. Dünya, Güneş’in ışığının tümünü değilde belirli bir kısmının Ay’a ulaşmasını engellediği bölgeye Penumbra veya Yarıgölge denir. Umbra veya Tamgölge bölgesi ise Dünya’nın Güneş’ten Ay’a doğru gelen ışığı tamamen engellediği bölgedir.
Bir tam Ay tutulması esnasında Ay’ın tümü Dünya’nın tamgölge bölgesinden geçer ve bu olay Ay’ın görünen renginin değişime uğramasıyla hemen göze çarpar. Bir Ay tutulması, Yer’in yuvarlak olduğunun gözlemsel bir tespitidir. Çünkü Ay’ı örten Yer’in gölgesi olup gölgenin biçiminden hareketle gölgeyi oluşturan cismin (Yer) şekli belirlenebilir. Yer atmosferi, Güneş ışığındaki uzun dalgaboylu (kırmızı) ışığı kırarak geçirir ve tamgölge konisi içine bükerek Ay yüzeyine ulaşmasını sağlar.
Buna karşılık kısa dalgaboylu ışığı saçılmaya uğratır ve Ay’ın bize bakan yüzüne ulaşmasına büyük ölçüde engel olur. Bu nedenle bir tam Ay tutulmasında Ay’ın bize dönük yüzü kızıl bir renge bürünür. Bu kızarmış ışınımın incelenmesiyle Yer atmosferi hakkında ayrintılı bilgi edinilebilmektedir (atmosferin kimyasal kompozisyonu, atmosferdeki toz miktarı, vb.). Bir başka ifadeyle Tam Ay Tutulması süresince Ay yüzeyi, Yer atmosferini niteleyen bir ayna görevini üstlenmektedir.
Ay Tutulması Türleri
Yarı Gölgeli Ay Tutulması: Ay, Dünya’nın yarı gölge konisinden geçer. Çok rahat gözlenemediği için genelde akademik düzeyde incelenir.
Parçalı Ay Tutulması: Ay’ın bir kısmı Dünya’nın tam gölge konisinden geçer. Çıplak gözle tutulma rahatlıkla gözlenebilir.
Tam Ay Tutulması: Ay, Dünya’nın tam gölge konisinden geçer. Bir tam Ay tutulmasında Ay’ın bize dönük yüzü kızıl bir renge bürünür. ve kolaylıkla gözlenir. Bu kızarmış ışınımın incelenmesiyle Yer atmosferi hakkında ayrıntılı bilgi edinilebilmektedir (atmosferin kimyasal kompozisyonu, atmosferdeki toz miktarı, vb.). Bir başka ifadeyle Tam Ay Tutulması süresince Ay yüzeyi, Yer atmosferini niteleyen bir ayna görevini üstlenmektedir.
Ay Tutulması Nedir? Nasıl Olur? 2016 Ay Tutulması Ne Zaman Olacak? Tam Ay Tutulması Nedir? haberini Haber Gri adresinden okuyabilirsiniz